Θέση: Πως πιάνουμε το τουμπελέκι. Τα βασικά χτυπήματα - ήχοι

Η Θέση
Το τουμπελέκι (για τους δεξιόχειρες) τοποθετείται στον αριστερό μηρό και στηρίζεται με τον αγκώνα (φωτογραφία). Στην αρχή μας φαίνεται λίγο δύσκολο και μας γλιστράει, αλλά με τον καιρό το σώμα και τα χέρια βρίσκουν την βέλτιστη θέση τους και δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Τα χέρια μας βρίσκονται στην πάνω πλευρά σε περίπου ορθή γωνία με τη βίδα στη μέση. Έτσι διατηρούμε τον έλεγχο στο παίξιμό μας και είναι η πιο φυσική θέση που μπορούμε να πάρουμε. Το να παίζουμε το τουμπελέκι απομακρυσμένα πάνω στο γόνατο, ή να τοποθετούμε τα χέρια οριζόντια το ένα αντίκρυ στο άλλο, ή να το παίζουμε ανάμεσα στο πόδια σαν Τζέμπε, δεν είναι και οι πιό ενδεδειγμένες θέσεις.

Τα χτυπήματα:
Το "ντουμ"
Ο πρώτος βασικός ήχος για το τουμπελέκι αλλά και για όλα τα κρουστά είναι ο ήχος "ντούμ" δηλαδή ο κύριος ήχος ενός παλλόμενου δέρματος, ο κύριος ήχος στα μεμβρανόφωνα κρουστά. Στο τουμπελέκι λέγεται "ντουμ", στα αφροκουβανέζικα "open" (ανοιχτό χτύπημα) κ.ο.κ. Παράγεται με το δεξί χέρι (για τους δεξιόχειρες, για τους αριστερόχειρες αντίστροφα) επίπεδο, με ενωμένα τα δάχτυλα το οποίο κρούει το δέρμα κινούμενο κάθετα προς αυτό κατά τέτοιο τρόπο που οι άκρες των δαχτύλων να φτάνουν περίπου στο κέντρο του κύκλου του δέρματος, δηλαδή κατά κάποιο τρόπο το τσάκισμα της παλάμης γίνεται πάνω στο στεφάνι του οργάνου. Ο ήχος "ντουμ" δηλαδή δεν παράγεται από την κεντρική περιοχή της μεμβράνης, αλλά στο διάστημα μεταξύ κέντρου και περιφέρειας. Το ίδιο ισχύει και για όλα τα όργανα αυτού του τύπου που παίζονται με την παλάμη (ντέφι, μπεντίρ, τζέμπε, μπόγκος, κόνγκας κλπ.).
Ο ήχος "ντουμ" πρέπει να είναι σφιχτός και ευκρινής. Είναι ο βασικός ήχος και ενώ στην αρχή δεν βγαίνει καλά (συνήθως λόγω σφιγμένου και αδέξιου χεριού), με την συνεχή άσκηση και αυτο-διόρθωση αυτό επιτυγχάνεται.
Το χέρι μας πρέπει να είναι χαλαρό και να κινείται ολόκληρο αρμονικά , δεν βάζουμε μόνο καρπό, ούτε μόνο βραχίονα, ούτε μόνο παλάμη.
Τα πρίμα
Ο δεύτερος ήχος είναι τα πρίμα δηλαδή τα "τακ" ή "τεκ" ή "τεκε" ή όπως θέλετε πείτε τα. Τα πρίμα είναι αυτά του δεξιού χεριού και του αριστερού χεριού. Στο δεξί χέρι τα πρίμα παράγονται βασικά από τον δεξιό παράμεσο ή και από τα τρια δάκτυλα (δείκτης-μέσος-παράμεσος) μαζί για πιο δυνατό ήχο. Η θέση και η κίνηση του χεριου είναι η ίδια όπως και στο "ντουμ", μόνο που τώρα το χέρι αποτραβιέται προς τα πίσω για να χτυπήσει την άκρη του δέρματος κοντά στο στεφάνι με την άκρη των δακτύλων (με το μαλακό μέρος - τα "μήλα" που λέμε), προσοχή δεν χτυπάμε το κότσι στην τελευταία φάλαγγα, στην άθρωση γιατί θα μας πρηστεί!
Το αριστερό "τακ" βγαίνει χτυπώντας πάλι τον παράμεσο αφού πρώτα τον επιταχύνουμε φρενάροντάς τον στιγμιαία στον αντίχειρα (σαν να κάνουμε "όπα!"), για να "σκάσει" κι αυτός στην άκρη του δέρματος κοντά στο στεφάνι. Τα χτυπήματα των πρίμων πρέπει κι' αυτά να είναι ευκρινή και σιγά σιγά θα πρέπει να αποκτήσουμε και τον έλεγχο της δύναμής μας ούτως ώστε να μπορούμε να παίζουμε κατά βούληση σιγά ή δυνατά ή μεσαία κλπ. Δηλαδή να παίζουμε μουσικά.
Μ' αυτά τα τρία βασικά χτυπήματα θα παίξουμε τουμπελέκι. Όταν κατακτήσουμε τα βασικά, θα βάλουμε κι' άλλα δάκτυλα, θα δουλέψουμε με τις δυναμικές, τις τρίλλιες, τις επερείσεις κ.ά. στολίδια. Πρώτα όμως πρέπει να θέσουμε τις σωστές βάσεις, και οι σωστές βάσεις τίθενται πάντα στην αρχή...